روغن ترمز خودرو یکی از اجزای حیاتی در سیستم ترمز است که نقش مهمی در عملکرد ایمن و مؤثر خودرو دارد. در این مقاله از امداد خودرو تبریز، به بررسی جامع روغن ترمز، انواع مختلف آن، نحوه عملکرد، اهمیت آن، و نکات نگهداری خواهیم پرداخت تا شما با این موضوع به طور کامل آشنا شوید. با ما همراه باشید تا تمامی جوانب روغن ترمز را به صورت تخصصی و کامل بررسی کنیم.

۱. روغن ترمز خودرو چیست؟

روغن ترمز یا مایع ترمز (Brake Fluid) یک مایع هیدرولیکی است که در سیستم ترمز خودرو برای انتقال نیرو از پدال ترمز به کالیپرهای ترمز استفاده می‌شود. این مایع از ترکیب مواد شیمیایی خاصی تولید می‌شود که به انتقال فشار به طور مؤثر و بدون ایجاد حباب‌های هوا کمک می‌کند. روغن ترمز باید خاصیت‌های فنی خاصی داشته باشد تا عملکرد سیستم ترمز به درستی انجام شود.

۱.۱. وظیفه روغن ترمز در سیستم ترمز خودرو

وظیفه اصلی روغن ترمز این است که نیروی فشاری که از طریق پدال ترمز وارد می‌شود را به کالیپرها و در نتیجه به لنت‌های ترمز منتقل کند. این انتقال نیرو موجب ایجاد اصطکاک و در نهایت توقف خودرو می‌شود. به طور کلی، روغن ترمز باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• قابلیت فشرده‌سازی: برای انتقال فشار به کالیپرها.
• پایداری در دماهای مختلف: عملکرد مناسب در دماهای بالا و پایین.
• مقاومت در برابر رطوبت: جلوگیری از تشکیل بخار در سیستم ترمز.
• عدم واکنش با قطعات داخلی سیستم ترمز: جلوگیری از خوردگی و آسیب به قطعات.

۲. انواع روغن ترمز خودرو

روغن ترمز بر اساس ویژگی‌های شیمیایی و استانداردهای بین‌المللی به چند دسته تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی‌ها شامل DOT (Department of Transportation) هستند که توسط وزارت حمل و نقل ایالات متحده تعیین شده‌اند. روغن ترمز بر اساس استاندارد DOT به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود:

۲.۱. DOT 3

روغن ترمز DOT 3 یکی از رایج‌ترین انواع روغن ترمز است که برای بسیاری از خودروهای سبک و میان‌رده استفاده می‌شود. این روغن دارای نقطه جوش خشک ۲۰۵ درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش تر ۱۴۵ درجه سانتی‌گراد است. DOT 3 برای خودروهایی که در شرایط معمولی استفاده می‌شوند مناسب است.

۲.۲. DOT 4

روغن ترمز DOT 4 نسبت به DOT 3 دارای نقطه جوش بالاتری است و برای خودروهای اسپرت و یا خودروهایی که در شرایط سخت‌تر رانندگی می‌کنند مناسب‌تر است. نقطه جوش خشک این روغن ۲۳۰ درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش تر آن ۱۵۵ درجه سانتی‌گراد است.

۲.۳. DOT 5

روغن ترمز DOT 5 از نوع سیلیکونی است و برخلاف DOT 3 و DOT 4، دارای جذب رطوبت نمی‌باشد. این روغن دارای نقطه جوش بسیار بالایی است و برای خودروهایی که در شرایط ویژه‌ای استفاده می‌شوند مناسب است. با این حال، استفاده از DOT 5 در سیستم‌های طراحی شده برای DOT 3 یا DOT 4 توصیه نمی‌شود.

۲.۴. DOT 5.1

روغن ترمز DOT 5.1 از لحاظ عملکرد و ویژگی‌ها مشابه DOT 4 است اما با ویژگی‌های بهبود یافته. این روغن دارای نقطه جوش خشک ۲۶۵ درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش تر ۱۸۵ درجه سانتی‌گراد است و برای استفاده در شرایط سخت و سیستم‌های ترمز پیشرفته مناسب است.

۳. نحوه عملکرد روغن ترمز

سیستم ترمز خودرو به صورت هیدرولیکی عمل می‌کند و روغن ترمز به عنوان واسطه‌ای برای انتقال فشار از پدال ترمز به کالیپرها عمل می‌کند. فرآیند عملکرد سیستم ترمز به شرح زیر است:

1. فشار وارد شده به پدال ترمز: وقتی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، فشار به روغن ترمز منتقل می‌شود.
2. انتقال فشار به کالیپرها: روغن ترمز فشار را از سیلندر اصلی به کالیپرهای ترمز منتقل می‌کند.
3. فشار به لنت‌های ترمز: کالیپرها با استفاده از فشار روغن ترمز، لنت‌ها را به دیسک ترمز فشار می‌آورند.
4. ایجاد اصطکاک و توقف خودرو: اصطکاک میان لنت‌ها و دیسک ترمز موجب توقف خودرو می‌شود.

۴. اهمیت روغن ترمز در ایمنی خودرو

روغن ترمز به عنوان یکی از اجزای کلیدی سیستم ترمز، نقش مهمی در ایمنی خودرو ایفا می‌کند. در زیر به برخی از دلایل اهمیت روغن ترمز در ایمنی خودرو پرداخته شده است:

۴.۱. حفظ عملکرد مؤثر سیستم ترمز

روغن ترمز با انتقال صحیح فشار از پدال ترمز به کالیپرها، عملکرد مؤثر سیستم ترمز را تضمین می‌کند. عدم تعویض به موقع روغن ترمز یا استفاده از روغن نامناسب می‌تواند موجب کاهش قدرت ترمز و افزایش خطر تصادف شود.

۴.۲. جلوگیری از تشکیل حباب‌های هوا در سیستم

هوا در سیستم ترمز می‌تواند موجب کاهش کارایی ترمزها شود. روغن ترمز با خصوصیات ویژه‌ای که دارد، از تشکیل حباب‌های هوا در سیستم جلوگیری می‌کند و عملکرد ترمزها را بهبود می‌بخشد.

۴.۳. مقاومت در برابر دماهای بالا و پایین

روغن ترمز باید در برابر تغییرات دما مقاوم باشد. دمای بالا می‌تواند باعث تبخیر روغن و کاهش عملکرد ترمز شود، در حالی که دمای پایین ممکن است موجب غلیظ شدن روغن و کاهش کارایی آن شود.

۵. نکات نگهداری از روغن ترمز

نگهداری صحیح از روغن ترمز می‌تواند به طول عمر بیشتر سیستم ترمز و بهبود ایمنی خودرو کمک کند. در اینجا به برخی از نکات مهم در نگهداری از روغن ترمز اشاره می‌کنیم:

۵.۱. تعویض به موقع روغن ترمز

روغن ترمز باید به طور منظم و بر اساس دستورالعمل‌های سازنده خودرو تعویض شود. معمولاً توصیه می‌شود روغن ترمز هر ۲ تا ۳ سال یکبار تعویض شود، اما شرایط رانندگی و نوع روغن ممکن است این مدت زمان را تغییر دهد.

۵.۲. بررسی سطح روغن ترمز

سطح روغن ترمز باید به طور منظم بررسی شود. اگر سطح روغن پایین است، باید به سیستم ترمز مراجعه کرده و روغن ترمز اضافه کنید. توجه داشته باشید که افت سطح روغن ممکن است نشان‌دهنده وجود نشتی در سیستم ترمز باشد.

۵.۳. استفاده از روغن ترمز مناسب

همواره از روغن ترمز با مشخصات استاندارد و مناسب برای خودروی خود استفاده کنید. استفاده از روغن‌های ترمز نامناسب می‌تواند به سیستم ترمز آسیب بزند و عملکرد آن را تحت تأثیر قرار دهد.

۵.۴. جلوگیری از ورود آلودگی به سیستم ترمز

هنگام تعویض روغن ترمز، باید از ورود آلودگی‌ها و گرد و غبار به سیستم ترمز جلوگیری کنید. ورود آلودگی می‌تواند موجب خرابی و کاهش عملکرد سیستم ترمز شود.

۶. نشانه‌های نیاز به تعویض روغن ترمز

شناخت نشانه‌های نیاز به تعویض روغن ترمز می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی در سیستم ترمز کمک کند. این نشانه‌ها عبارتند از:

۶.۱. تغییر رنگ روغن ترمز

روغن ترمز جدید معمولاً شفاف است، اما با گذشت زمان و استفاده از آن، رنگ روغن به تدریج تیره‌تر می‌شود. اگر روغن ترمز به رنگ قهوه‌ای یا سیاه در آمده است، زمان تعویض آن فرا رسیده است.

۶.۲. کاهش عملکرد ترمزها

اگر احساس می‌کنید که ترمزهای خودرو ضعیف شده‌اند و پدال ترمز بیش از حد نرم شده است، ممکن است نیاز به تعویض روغن ترمز داشته باشید.

۶.۳. چراغ هشدار ترمز

بسیاری از خودروها دارای چراغ هشدار برای روغن ترمز هستند که در صورت کاهش سطح روغن یا وجود مشکلی در سیستم ترمز روشن می‌شود.

۷. مقایسه روغن ترمز با سایر مایعات خودرو

برای درک بهتر از روغن ترمز، مقایسه آن با سایر مایعات خودرو می‌تواند مفید باشد. در زیر به مقایسه روغن ترمز با برخی از مایعات خودرو پرداخته شده است:

۷.۱. روغن موتور

روغن موتور برای روانکاری قطعات موتور طراحی شده است، در حالی که روغن ترمز برای انتقال فشار در سیستم ترمز استفاده می‌شود. روغن موتور باید به طور منظم تعویض شود و توجه به کیفیت آن اهمیت زیادی دارد.

۷.۲. مایع خنک‌کننده

مایع خنک‌کننده برای خنک‌کردن موتور و جلوگیری از داغ شدن آن استفاده می‌شود. برخلاف روغن ترمز که هیدرولیکی است، مایع خنک‌کننده برای کنترل دمای موتور طراحی شده است.

۷.۳. مایع شست‌وشو

مایع شست‌وشو برای تمیز کردن شیشه جلو خودرو استفاده می‌شود. این مایع به هیچ‌وجه با روغن ترمز مقایسه نمی‌شود و کاربرد کاملاً متفاوتی دارد.

نتیجه‌گیری

روغن ترمز خودرو یکی از اجزای حیاتی در سیستم ترمز است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید. در این مقاله از سایت امدادخودرو تبریز، به بررسی انواع روغن ترمز، وظایف آن، اهمیت آن در ایمنی خودرو، و نکات مهم در نگهداری از آن پرداختیم. با آگاهی از این اطلاعات، می‌توانید به بهبود عملکرد سیستم ترمز خودرو و افزایش ایمنی خود و سرنشینان کمک کنید.

آیا شما تا به حال روغن ترمز خودرو خود را بررسی کرده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!